Τι είναι η δύσπνοια;
Η δύσπνοια είναι σύμπτωμα και στην ουσία αναφέρεται στη δυσκολία του ασθενούς να αναπνεύσει καλά. Μπορεί να εμφανίζεται είτε μόνο στην σωματική προσπάθεια είτε και στην ηρεμία και η αιτιολογία της είναι ποικίλη. Άλλες φορές είναι πιο σταδιακή η εγκατάσταση της δύσπνοιας και άλλες φορές είναι ταχέως εμφανιζόμενη και εξελισσόμενη ανάλογα με την αιτία.

Όταν εμφανίζεται στην προσπάθεια , συχνά αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει εκείνη τη στιγμή το σωματικό του έργο ενώ σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό της καθημερινής του σωματικής δραστηριότητας.

Ποιες οι συνήθεις αιτίες της δύσπνοιας;

Τα συχνότερα αίτια που προκαλούν δύσπνοια είναι νόσοι του αναπνευστικού (πχ αποφρακτική πνευμονοπάθεια, λοιμώξεις αναπνευστικού κ.α.) και του καρδιαγγειακού (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτασική καρδιοπάθεια, πνευμονική εμβολή μυοκαρδιοπάθειες , βαλβιδοπάθειες, αρρυθμίες όπως ταχεία κολπική μαρμαρυγή κ.α.).

Μερικές φορές επίσης η σημαντική παχυσαρκία, το εντατικό κάπνισμα, η νεφρική ανεπάρκεια, σοβαρές παθήσεις του μυοσκελετικού (πχ σοβαρή κύφωση ή σκολίωση) ή μια σημαντική αναιμία μπορεί να προκαλέσουν δύσπνοια (εντούτοις πάντα πρέπει να διερευνάται , ιδίως επί προσφάτου ενάρξεως δύσπνοια και η συμμετοχή του καρδιαγγειακού ή του αναπνευστικού συστήματος).

Τέλος συχνά η δύσπνοια είναι αποτέλεσμα ψυχοσωματικής εκδήλωσης (άγχος, κρίση πανικού , κατάθλιψη κ.α.) αλλά και πάλι η διάγνωση γίνεται συνήθως εξ αποκλεισμού. Επομένως κάθε ασθενής που αναφέρει δύσπνοια πρέπει να αναζητά ιατρική βοήθεια.

Γιατί χρειάζεται καρδιολογική εκτίμηση ένας ασθενής με δύσπνοια;
Σε έναν ασθενή που αναφέρει δύσπνοια πάντα η ενδελεχής καρδιολογική εκτίμηση είναι πολύτιμη. Πολλά και συχνά νοσήματα της καρδιάς εκδηλώνονται ως δύσπνοια στην προσπάθεια ή στην ηρεμία (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, σοβαρές βαλβιδοπάθειες, αρρύθμιστη υπέρταση, υπερτασική καρδιοπάθεια, πνευμονική εμβολή , νόσοι περικαρδίου κ.α.).

Μερικές φορές δε η στηθάγχη μπορεί να εκδηλώνεται ως δύσπνοια και όχι ως πόνος στο στήθος (ισοδύναμο στηθάγχης) Ο καρδιολόγος με το πλήρες ιστορικό, την αναλυτική εξέταση του ασθενούς αλλά και με τον ειδικό εξοπλισμό του (υπέρηχος καρδιάς, δοκιμασία κοπώσεως, ) είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει με μεγάλη ασφάλεια πιθανά υποκείμενα καρδιολογικά προβλήματα που να ενέχονται στη συμτωματολογία της δύσπνοιας, να προγραμματίσει τον περαιτέρω έλεγχο εφόσον χρειάζεται και φυσικά να δώσει την κατάλληλη θεραπεία (εφόσον οφείλεται σε καρδιολογικά αίτια).

Εντούτοις και σε αμιγώς μη καρδιολογικά αίτια να οφείλεται η δύσπνοια συχνά η καρδιολογική εκτίμηση χρειάζεται διότι πολλά από τα νοσήματα που μπορούν να προκαλέσουν δύσπνοια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα και στην καρδιά (πχ τα αναπνευστικά νοσήματα, η σοβαρή αναιμία, η νεφρική ανεπάρκεια κ.α. μπορεί να προκαλέσουν διάφορα καρδιολογικά προβλήματα). Τέλος συχνά η αιτιολογία της δύσπνοιας είναι μικτής αιτιολογίας (σε αυτές τις μικτές περιπτώσεις η συμμετοχή του καρδιαγγειακού είναι εξαιρετικά συχνή).

Εύκολη Κόπωση
Εύκολη κόπωση ονομάζεται εκείνη η συμπτωματολογία όπου ο ασθενής αναφέρει σημαντικό αίσθημα κούρασης ή και εξάντλησης σε σχετικά απλή σωματική προσπάθεια και που συχνά οδηγεί και στον σταδιακό περιορισμό της καθημερινής του δραστηριότητας.

Ειδικά εάν είναι σχετικά προσφάτου ενάρξεως η συμπτωματολογία ή εφόσον έχει επιδεινωθεί ιδιαίτερα σε σχέση με το παρελθόν χρειάζεται άμεση ιατρική διερεύνηση. Υπάρχουν πολλές αιτίες (πχ αναιμία, νεφρική ανεπάρκεια και άλλα χρόνια νοσήματα, νόσοι του θυρεοειδούς, κακοήθειες , ψυχοσωματικά προβλήματα κτλ) αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που η εύκολη κόπωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα και καρδιαγγειακής αιτιολογίας (υπόταση, βραδυκαρδία, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρύθμιστη κολπική μαρμαρυγή, περιφερική αγγειοπάθεια, στεφανιαία νόσος κ.α.).

Επομένως και η συμβολή του καρδιολόγου στον ασθενή με εύκολη κόπωση είναι σημαντική διότι μπορεί με ακρίβεια να διαγνώσει εάν υφίστανται καρδιολογικής αρχής πρόβλημα στο οποίο μπορεί να αποδοθεί εν μέρει ή συνολικά το σύμπτωμα αυτό.